Verslaving is een ziekte

Een verslaving begint altijd met een vrije keuze. In de meeste gevallen dwingt niemand je om te diep in het glaasje te kijken, een pilletje te slikken of een poging te wagen in een online casino. Wat er gebeurt bij een verslaving is dat de structuur in de hersenen door deze middelen zodanig verandert, dat iemand verslaafd raakt. “Dit begint allemaal met het beloningssysteem in onze hersenen. Als dit normaal functioneert word je beloond voor fijn gedrag. Bijvoorbeeld: je krijgt een prettig gevoel na een productieve werkdag of als je een uurtje hebt doorgebracht in de sportschool.”

“Wat er gebeurt bij een verslaving is dat je het beloningssysteem platlegt. Door die joint, sigaret of dat biertje gaat het beloningssysteem steeds harder werken. Je hebt daardoor niet alleen steeds meer nodig om dat fijne gevoel te kunnen ervaren, maar je hersenen denken ook dat je het nodig hebt. Uiteindelijk kun je niet meer zonder en ben je verslaafd”, legt Carsten uit. “Het beloningssysteem in onze hersenen krijgt kortsluiting, waardoor het op den duur niet meer normaal kan functioneren zonder verslavende middelen en verslaafden geen voldoening meer halen uit de gewone dingen in het leven.

Beloningssysteem resetten

De enige manier om hier mee af te rekenen volgens Carsten is door het beloningssysteem te resetten en het niet meer bloot te stellen aan de verslavende middelen. “Dit vergt doorzettingsvermogen, discipline en tijd. Vooral omdat het wel een jaar kan duren voordat het systeem in onze hersenen weer normaal functioneert. Uiteindelijk herstelt het volledig, mits de verslavende middelen worden vermeden. Komt het weer terug in het systeem, dan wordt er meteen iets getriggerd waardoor verslaafden zo weer terug bij af zijn.”

Dit geldt overigens niet alleen voor het middel waar je verslaafd aan was. “Stel iemand was verslaafd aan harddrugs en stort zich vervolgens na een behandeling op het lopen van een triatlon, dan is dit net zo gevaarlijk. Dit wordt ook wel een cross addiction genoemd: de ene verslaving wordt ingeruild voor een andere. De hersenen maken geen onderscheid waar de prikkel vandaan komt, waardoor ook overmatig sporten of doorslaan in te veel werken, opnieuw een verslaving in de hand kan werken.”

Oorzaken verslaving

Hoe kan het dan dat de een na één pilletje binnen no time niet meer zonder kan en de ander het prima bij eentje kan laten? “Dit heeft met veel verschillende factoren te maken, denk aan je achtergrond, opvoeding, persoonlijkheid en leefomgeving maar ook kan een verslaving biologisch en genetisch bepaald zijn. Het is niet zo dat er een gen is dat een verslaving veroorzaakt, maar het kan wel te maken hebben met hoe je hersenen werken en hoe jij – genetisch gezien – op bepaalde situaties reageert”, legt Carsten uit.

“Stel dat genetisch is bepaald dat jij angstig wordt van grote hoeveelheid prikkels en snel gestrest raakt, dan zou dit secundair gezien tot een verslaving kunnen leiden. Ook zou het kunnen dat er in je genen zit dat iets af móet als je ergens aan begint, waardoor je die fles wijn in één avond leeg moet drinken, terwijl de ander het nog prima een week op het aanrecht kan laten staan. En biologisch gezien kan het zo zijn dat je goed tegen alcohol kan, niet snel een kater hebt en veel kan drinken, waardoor ook dít sneller tot een verslaving leidt.”

Chronische ziekte

Het belangrijkste volgens Carsten is dat je altijd een keuze hebt. “Een verslaving is een ziekte, maar begint altijd met een keuze. Je maakt zelf de keus om te gebruiken en je maakt ook zelf de keus om af te rekenen met een verslaving. Helaas is het zo dat een verslaving een chronische aandoening is waarvan je nooit helemaal zult genezen, maar waarmee je een heel mooi leven kunt leiden … als je de juiste keuzes blijft maken.”

Wil je na het lezen van deze blog de keus maken om te stoppen met je verslaving, maar kun je hierbij wel wat hulp gebruiken? Laat ons je helpen! Als officiële GGZ-instelling bieden wij zowel behandeling als begeleiding aan bij verschillende verslavingen. Klik hier om te kijken wat we voor jou kunnen betekenen of om meteen je eerste afspraak te maken. Spreken we je snel?