Verslaving komt niet zomaar uit het niets. Het is een proces dat zich geleidelijk ontwikkelt, vaak zonder dat iemand het direct doorheeft. Maar hoe ontstaat een verslaving precies?

Van gebruik naar afhankelijkheid

Veel verslavingen beginnen onschuldig. Een drankje om te ontspannen, een sigaret om erbij te horen of medicatie tegen pijn. In eerste instantie lijkt het onschadelijk, maar bij regelmatig gebruik past je lichaam en brein zich aan. De stof zorgt voor een prettig gevoel door het vrijkomen van dopamine, een stof die je een gevoel van beloning en geluk geeft.

Na verloop van tijd heeft je lichaam steeds meer nodig om hetzelfde effect te bereiken. Dit heet tolerantie. Stoppen voelt ongemakkelijk en kan zelfs gepaard gaan met ontwenningsverschijnselen. Dit is het moment waarop afhankelijkheid ontstaat: het middel is niet langer een keuze, maar een noodzaak.

Psychische en sociale factoren

Naast lichamelijke afhankelijkheid spelen psychische en sociale factoren een grote rol. Stress, trauma, eenzaamheid of psychische aandoeningen zoals depressie en angststoornissen kunnen iemand kwetsbaarder maken voor verslaving. Het middel wordt dan een manier om pijn of negatieve emoties te verdoven.

Ook omgevingsfactoren zijn van invloed. Opgroeien in een omgeving waar middelengebruik normaal is, kan de kans op verslaving vergroten. Sociale druk of moeilijke levensomstandigheden kunnen ervoor zorgen dat iemand sneller naar verslavende middelen grijpt.

De vicieuze cirkel

Een verslaving kan zich snel verdiepen in een vicieuze cirkel. Het middel lijkt een oplossing voor problemen, maar veroorzaakt uiteindelijk juist meer problemen – op fysiek, mentaal en sociaal vlak.

Het goede nieuws? Herstel is altijd mogelijk. Met de juiste hulp en ondersteuning kan een verslaving worden doorbroken en is een leven zonder afhankelijkheid binnen handbereik.